




Trong những năm qua, Hoa Kỳ đã trở thành thị trường xuất khẩu thủy sản lớn nhất của Việt Nam. Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu thủy sản sang Hoa Kỳ đạt khoảng 1,8 tỷ USD, chiếm tỷ trọng đáng kể trong tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam.
Tuy nhiên, ngành thủy sản Việt Nam đang đối mặt với thách thức lớn từ Luật Bảo vệ Thú biển (MMPA) của Hoa Kỳ. Cục Quản lý Đại dương và Khí quyển Hoa Kỳ (NOAA) đã đưa ra phán quyết sơ bộ không công nhận tính tương đồng của các biện pháp quản lý và bảo tồn thú biển của Việt Nam đối với 12 nghề khai thác hải sản, bao gồm lưới rê, lưới cuốn, lưới vây, câu, lưới kéo đơn/đôi. Các loài hải sản chịu ảnh hưởng gồm cá ngừ (mắt to, vây xanh, vây vàng, vằn), cá kiếm, mực, cá mú, cá thu, cá hồng và cua.
Lý do chính mà NOAA đưa ra là Việt Nam chưa đảm bảo đầy đủ các biện pháp quản lý và giám sát để hạn chế việc sát thương hoặc đánh bắt không chủ ý đối với thú biển, cũng như chưa ban hành quy định cụ thể phù hợp với tiêu chuẩn của Hoa Kỳ. NOAA yêu cầu Việt Nam bổ sung bằng chứng và tiến độ thực hiện kế hoạch quản lý trước ngày 1/4/2025, với kết luận cuối cùng được công bố trước ngày 30/11/2025.
Ngoài ra, Hoa Kỳ cũng có kế hoạch mở rộng Chương trình Giám sát Thủy sản Nhập khẩu (SIMP), yêu cầu nhà nhập khẩu cung cấp thêm thông tin chi tiết, làm tăng chi phí tuân thủ. Với kim ngạch xuất khẩu 1,8 tỷ USD vào Hoa Kỳ trong năm 2024, chiếm phần lớn trong tổng kim ngạch thủy sản Việt Nam, quy định của MMPA và SIMP có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngành hàng này, đe dọa uy tín và vị thế của Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Trước tình hình này, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) đã kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn thành lập tổ công tác liên ngành, phối hợp với Bộ Ngoại giao và Bộ Công Thương, để rà soát hồ sơ đăng ký tương đồng và xây dựng kế hoạch quản lý phù hợp trước tháng 3/2025. VASEP cũng đề xuất thông qua Bộ Ngoại giao và Đại sứ quán Việt Nam tại Hoa Kỳ để đàm phán với NOAA, xin gia hạn thời gian đáp ứng yêu cầu.
Việc tuân thủ các quy định mới của Hoa Kỳ là thách thức lớn đối với ngành thủy sản Việt Nam, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và doanh nghiệp để đảm bảo duy trì và phát triển thị trường xuất khẩu quan trọng này.