Bài viết cung cấp quy trình sản xuất thức ăn cho động vật thủy sản và hướng dẫn bảo quản thức ăn đúng cách.
Nuôi trồng thuỷ sản là ngành sản xuất lương thực phát triển nhanh nhất trên thế giới và nó đã cho thấy tiềm năng tăng sản lượng nhằm đáp ứng nhu cầu về các sản phẩm cá và thủy sản để tiêu dùng cho con người. Sự gia tăng sản lượng nuôi trồng thủy sản phải được hỗ trợ bởi sự gia tăng tương ứng trong việc sản xuất thức ăn. Thức ăn là yếu tố trung tâm trong nuôi tôm/cá và chiếm tới 60% chi phí của quá trình nuôi.
Quy trình sản xuất thức ăn thủy sản
“Quy trình sản xuất”
Các bước sau đây liên quan đến việc sản xuất thức ăn nuôi trồng thuỷ sản nghiền, sàng, trộn, ép viên, sấy, đóng gói và lưu trữ thức ăn.
Các thành phần được sử dụng trong thức ăn nuôi tôm là: nguồn protein (bao gồm cả axit amin), nguồn năng lượng (COH), nguồn lipid (các axit béo thiết yếu), bổ sung vitamine , bổ sung khoáng chất, tăng trưởng/chất tăng sắc tố, thành phần cải thiện tính ngon miệng, thành phần cải thiện bảo quản / lưu trữ và các chất gắn kết.
“Nghiền”
Sau khi pha chế tất cả các thành phần phải trộn đều. Tất cả các thành phần rắn phải được xay ở kích thước đồng nhất nó cũng được gọi là nghiền thô. Điều này được thực hiện bằng cách sử dụng máy nghiền búa rồi đến máy micropulverizer. Nguyên liệu protein có nguồn gốc từ biển chứa hàm lượng chất béo cao phải được xay cùng với ngũ cốc và bánh dầu.
“Sàng lọc”
Vật liệu bột phải sàng để loại bỏ các vật liệu không mong muốn. Các thành phần này được truyền qua kích thước lưới tiêu chuẩn và sàng tới kích thước mong muốn.
“Trộn”
Sau khi sàng các vật liệu bột phải được cân theo công thức được trộn lẫn với nhau và đồng nhất vào một hỗn hợp thức ăn. Các chất lỏng như dầu cá, lecithin và nước có thể được thêm vào trong giai đoạn này.
Các phụ gia thức ăn, chất kết dính, vitamin và khoáng chất cần trộn với nước được thêm vào trong giai đoạn này. Tất cả các vật liệu phải được trộn đều nhau trong thời gian trộn có thể là 20-30 phút.
“Ép viên”
Hình thức cuối cùng của thức ăn được sản xuất dưới dạng viên. Ép viên là một quá trình trong đó hỗn hợp thức ăn được nén lại thành các miếng hình trụ. Việc đóng hộp được thực hiện chủ yếu bằng cách sử dụng máy ép viên. Áp suất, hơi nước, nhiệt độ và độ ẩm là những thông số chính cần thiết cho máy ép viên.
“Làm khô và đóng gói”
Sau khi thành dạng viên, thức ăn phải được sấy khô đến độ ẩm dưới 10%. Điều này là cần thiết cho thời hạn sử dụng tốt của thức ăn. Các loại máy sấy khác nhau được sử dụng để làm khô thức ăn viên. Thức ăn khô được làm lạnh trước khi đóng gói. Các túi giấy khổ cao được bọc bằng polythene được sử dụng để đóng gói thức ăn tôm để tránh làm hư chất lượng thức ăn trong quá trình vận chuyển và hấp thụ độ ẩm khi cất giữ.
“Kiểm soát chất lượng và lưu trữ”
Thức ăn phải được bảo quản trong khu vực khô ráo, thoáng khí và thông thoáng và nhiệt độ cần phải nhất quán. Bao thức ăn đặt trên kệ gỗ, không đặt dưới sàn. Không để trực tiếp trên sàn bê tông hoặc chạm vào tường của các bề mặt xây dựng vì dế dẫn đến sự phát triển của nấm mốc Aspergillus flavius sinh ra độc tố.
Tránh ánh nắng mặt trời trực tiếp vì chúng sẽ ảnh hưởng xấu đến chất lượng vitamin và chất béo của thức ăn. Không lưu trữ thức ăn quá 3 tháng sau khi sản xuất.
Không thể sử dụng thức ăn bị loãng, ướt hoặc cũ. Thiệt hại về kinh tế đối khi sử dụng thức ăn kém chất lượng có thể lớn hơn chi phí liên quan đến việc loại bỏ nó. Các chất bảo quản như canxi propionate và các chất chống oxy hoá như ethoxyquin, BHA (butylated hydroxy anisole) và BHT (butylated hydroxyl toluene) có thể được sử dụng để bảo quản thức ăn.
Tác giả: S. Syed Raffic Ali and K. Ambasankar
Central Institute of Brackishwater Aquaculture
