BỆNH GAN TỤY THƯỜNG GẶP TRÊN TÔM THẺ & BIỆN PHÁP XỬ LÝ
1. Bệnh hoại tử gan tụy cấp tính (EMS/AHPND)
*Nguyên nhân chính:
Bệnh do vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus gây ra, tôm có thể chết hàng loạt sau 10 ngày bị nhiễm bệnh. *Triệu chứng:
• Tôm bị nhiễm EMS chuyển sang màu sắc nhợt nhạt với tôm thẻ, tôm sú khi nhiễm EMS thường sậm màu hơn.
• Gan teo lại và có đốm đen xuất hiện trong gan. Gan tụy chuyển dần sang màu trắng, khối gan tụy của tôm khó bị bóp vỡ giữa hai ngón tay cái và ngón trỏ.
• Vỏ trở nên mềm.
• Ruột không có thức ăn hoặc đứt khúc.
• Tôm lờ đờ, chậm phát triển, tôm yếu dần và chết chìm dưới đáy ao.
*Phòng bệnh:
Hiện tại chưa có giải pháp điều trị bệnh EMS, phòng ngừa là biện pháp căn cơ:
– Bảo quản thức ăn đúng cách nhằm ngăn ngừa nấm mốc
– Điều chỉnh chất lượng nước phù hợp cho sự phát triển của tôm, luôn luôn quan tâm về sự thay đổi của độ mặn, thường xuyên loại bỏ chất thải, tảo và vi sinh vật có hại trong nước.
– Cho ăn hợp lý, vừa phải.
– Định kỳ cho ăn các sản phẩm tăng cường chức năng gan, đào thải độc tố: Herto, Hepavirol PLus
– ỨC chế, tiêu diệt vi khuẩn trên tôm và môi trường nước:
+ Trộn ăn acid hữu cơ Promic 3-5 g/ kg thức ăn, mỗi đợt 7 ngày cho ăn 3 ngày
+ Định kỳ diệt khuẩn Guarsa/Wunmid/Bioxide 150, sau đó cấy lại vi sinh SanmeliI/ Bonlis
– Tăng cường sức đề kháng, hệ miễn dịch: cho ăn San anti shock, Munoman
2. Một số biểu hiện bệnh gan tụy khác và cách xử lý
Tôm bình thường, khỏe mạnh gan có màu nâu sẫm hoặc nâu vàng.
Bệnh về gan là sự xuất hiện của những thay đổi bệnh lý ở gan tôm.
1. Gan đen
Nguyên nhân: Dư lượng thuốc hoặc sự chết đi của các tế bào giải độc gan, nguyên nhân do các chỉ số hóa lý (không thể đảo ngược), đặc biệt là kim loại nặng
Biện pháp xử lý:
– Herto/ Hepavirol Plus 10 ml/ kg thức ăn, ngày 2 cử.
– Các cử còn lại cho ăn Bioticbesst 10 g/ kg thức ăn
– Kết hợp xử lý kim loại nặng trong môi trường: ETADO 0,7–1 kg/ 1000 m3 nước, lặp lại đến khi kim loại nặng giảm về mức cho phép.
2. Gan vàng
Nguyên nhân: Rối loạn chuyển hóa (Khả năng tiêu hóa bất thường, chuyển hóa không đầy đủ các chất dinh dưỡng).
Biện pháp:
-Herto/Hepavirol Plus 10-15 ml/kg thức ăn, ngày 2 cử, liên tục 5-7 ngày.
– Các cử còn lại Bioticbest 10 g + San anti shock 10 g cho 01 kg thức ăn
3. Gan đỏ
Nguyên nhân: Gánh nặng trên gan, hoặc có vi khuẩn, viêm, hệ miễn dịch suy yếu
Biện pháp:
– Promic 10 g/ kg thức ăn, 2 lần/ ngày, 3-5 ngày.
– Các cử còn lại Herto 10 ml+ Munoman 10 g cho 1 kg thức ăn
4. Gan trắng, hồng gan
Nguyên nhân:
Sau khi gan bị nhiễm vi khuẩn hoặc nhiễm độc, rối loạn chuyển hóa năng lượng, hết glycogen gan và protein.
*Lưu ý: đối với tôm giống 2-5 cm nhìn thấy màng trắng bao bọc gan, đó là đặc điểm cơ thể, không phải dấu hiệu bệnh
Biện pháp:
– Cho ăn trước 3 ngày Promic 10 g/ kg thức ăn.
– Sau đó cho ăn Oxytetracylin dạng lỏng 5 ml+ Secotex 5 ml cho 1 kg thức ăn, 3-5 ngày.
5. Gan co lại (Teo gan)
Nguyên nhân:
– Do nhiều yếu tố phức tạp.
– Gan tôm thẻ bị nhỏ lai, có màu đen và chai.
– Tách gan tôm thấy bị teo, gan tôm thẻ không vỡ, còn nguyên khối, khi lấy ngón tay trỏ và ngón tay cái lăn thì gan tôm dai như cao su.
– Khi chết ruột bị rỗng, tôm chết rải rác, và không rầm rộ
Biện pháp:
– Gan tụy sưng, nhũn, nhạt màu hay teo có thể là biểu hiện của EMS.
– Tỉ lệ tôm bị nhiều nên thu hoạch.
– Ngăn ngừa cho đàn tôm còn lại:
+ Cho ăn trước 3 ngày Promic 10-15 g/ kg thức ăn.
+ Sau đó cho ăn Oxytetracylin dạng lỏng 5 ml+ Secotex 5 ml cho 1 kg thức ăn, 3-5 ngày.
+ Sau đợt điều trị bổ sung Herto/Hepavirol Plus.
6. Nhũn gan
Nguyên nhân:
– Gan dễ vỡ, gan của tôm có màu vàng nhạt.
– Khi tách gan tôm thẻ ra khỏi đầu tôm, gan sẽ vỡ, chất dịch chảy ra, không còn được nguyên khối nữa.
– Tôm bị nặng có biểu hiện bơi lòng vòng thậm chí búng trên mặt nước
